Ουρολιθίαση  είναι η κατάσταση που περιγράφει η ίδια η λέξη και εννοεί πέτρα στα ούρα. Mπορεί να εντοπιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος όπως στα νεφρά, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα.  Ανάλογα με τα αίτια εμφάνισης του λίθου, της μορφής, του μεγέθους και του τόπου που εντοπίζεται γίνεται και η αντιμετώπισή της.  Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες λόγω της μεγαλύτερης ουρήθρας.  Τα αίτια εμφάνισης της ουρολιθίασης μπορεί να είναι, η υπερουριχαιμία (αυξημένο ουρικό οξύ), η ουρική αρθρίτιδα, γενετική προδιάθεση, διαβήτης, λευχαιμία, παράσιτα της κύστης, βακτήρια, ανατομικά προβλήματα, εγκωλπώματα, υπερπαραθυροειδισμός, ακινησία και χρήση  καθετήρα, υπερασβεστιουρία, υπερβιταμίνωση D, πολλαπλό μυέλωμα, το σύνδρομο Cushing, τα καρκινώματα (με ή χωρίς οστικές μεταστάσεις), σπογγοειδής νεφρός, ιδιοπαθής σωληναριακή οξέωση, δηλητηριάσεις με οξαλικό οξύ (διάφορα βιομηχανικά προϊόντα με αιθυλική γλυκόζη και με μεθοξυφλουράνιο), πρωτοπαθής υπεροξαλουρία (κληρονομικό νόσημα που εμφανίζεται σε παιδιά. Η υπεροξαλουρία επίσης οφείλεται σε αυξημένη απορρόφηση οξαλικών ,  νεφρική ανεπάρκεια (N.A.), παθήσεις του εντέρου, εκτεταμένες εντερεκτομές,  έλλειψη χολικών αλάτων, κυστινουρία,  φάρμακα όπως στη κορτικοθεραπεία, ένδεια Bιταμίνης B6, εποχιακή κατανομή, τρόπος  ζωής ,το PH των ούρων, η μειωμένη πρόσληψη υγρών, η αυξημένη άσκηση που συνοδεύεται με αφυδάτωση και φυσικά η  διατροφή. είναι η κατάσταση που περιγράφει η ίδια η λέξη και εννοεί πέτρα στα ούρα.

Είναι λοιπόν προφανές οτι η εμφάνιση της ουρολιθίασης όσο και της νεφρολιθίασης οφείλεται σε πολλούς παράγοντες αλλά και συνδυασμούς αυτών.  Για παράδειγμα, δεν αναπτύσσονται λίθοι από όλους όσους έχουν υπερασβεστιουρία. Η ακριβής γνώση όλων των παραγόντων που εμπλέκονται είναι απαραίτητη για την σωστή θεραπεία αλλά και η διατροφή, η οποία έχει σημαντική επίδραση στην σύσταση των ούρων, πρέπει να αποτελεί την κύρια θεραπευτική ή και προληπτική μέθοδο αντιμετώπισης.

Πρέπει να καθοριστεί η αιτία που προκαλεί την ουρολιθίαση έτσι ώστε να δοθεί και η απαραίτητη διατροφή.  Αυτό γίνεται με εξέταση αίματος όπου εξετάζεται: α) το επίπεδο του ασβεστίου, β) το επίπεδο του φωσφόρου και γ) το επίπεδο του ουρικού οξέος.  Επιπροσθέτως, απαιτείται εξέταση ούρων  24ώρου όπου: α) γίνεται μέτρηση του αποβαλλόμενου ασβεστίου, β) οξαλικών, γ) φωσφόρου, δ) Na+, K+, ε) ουρικού οξέος και κυστίνης και βέβαια το pH των ούρων.

Πιο αναλυτικά η διατροφή πρέπει να είναι ως εξής:

• Στην περίπτωση εμφάνισης οξαλικού ασβεστίου μονοϋδρικής θηλώδους λιθίασης, η οποία οφείλεται σε τραυματισμό του θηλώδους επιθηλίου των νεφρών  απαιτείται χορήγηση τροφών με κιτρικό και φυτικό άλας. Το κιτρικό άλας το βρίσκουμε στην λεμονάδα και την πορτοκαλάδα, την μπανάνα, τα βερίκοκα, το καρπούζι, το ψάρι και το γιαούρτι.  Το φυτικό άλας βρίσκεται στα δημτριακά ολικής άλεσης και στα όσπρια.
  
  Στην περίπτωση που δεν υπάρχει τραυματισμός, πρέπει να λαμβάνεται και η βιταμίνη A που προστατεύει από αλλοιώσεις στο επιθήλιο, με πιθανό επακόλουθο την αυξημένη κρυσταλλοποίηση.  Τη βιταμίνη αυτή την βρίσκουμε σε τροφές όπως τα καρότα, τα κολοκυθάκια, ακτινίδια, βερίκοκα, μαρούλι, μπρόκολο
  
  
• Όταν υπάρχει αυξημένο ουρικό οξύ
  
  Πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές πλούσιες σε πουρίνες
  
  

  ΣΥΝΙΣΤΩΝΤΑΙ	ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ
  γάλα	Σπανάκι
  αγκινάρες	Φακές
  μπρόκολο	Ξηροί καρποί
  νερό με λεμόνι	Σολομός
  σταφύλια	σαρδέλλες
  	εντόσθια
  	Αυστηρή χορτοφαγία
  	Περιορισμός ζωϊκών τροφών

Πρέπει να αποφεύγονται οι τροφές πλούσιες σε οξαλικό οξύ (όπως και στην οξαλουρία που είναι αυξημένο το οξαλικό οξύ)

ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ  Κακάο, τσάι, πιπέρι, σοκολάτα, σπανάκι, φυστίκια,  καφές, πατζάρια, φασόλια, δαμάσκηνα, κεράσια,  σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, πορτοκάλι, σόγια, γλυκοπατάτα, μπύρα

ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ Oι Βιταμίνες του συμπλέγματος B παίζουν ρόλο στην παραγωγή οξαλικών αλάτων.  H έλλειψη της Bιταμίνης B6 οδηγεί σε υπεροξαλουρία.  Κάποιες πηγές της βιταμίνης αυτής είναι φακές, κοτόπουλο, δημητριακά, μπανάνα

Συνιστάται η πρόσληψη της βιταμίνης C να μην ξεπερνά τα 2γρ. την ημέρα

• pH:
  
  

  	ΣΥΝΙΣΤΩΝΤΑΙ	ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ
  ΑΥΞΗΜΕΝΟ	Ζωϊκές τροφές	Γάλα, δημητριακά
  ΜΕΙΩΜΕΝΟ	Φυτικές τροφές	Σπανάκι, φακές, ξηροί καρποί, γάλα, δημητριακά

• Στην υπερασβεστιουρία
  
  
  

  ΣΥΝΙΣΤΩΝΤΑΙ	ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ
  Μαγνήσιο από τροφές όπως δημητριακά, ψωμί, ψάρι, κοτόπουλο	Ασβέστιο που βρίσκεται σε τροφές όπως γαλακτοκομικά, σουσάμι, σαρδέλλες
  Φώσφορος από πηγές όπως το αυγό, τα ψαρια, τα κρεμμύδια	Βιταμίνη D δηλαδή τροφές όπως βούτυρο, ρέγγα, σαρδέλλα, τόνο, μουρουνέλαιο, γάλα
  Πρόσληψη άπεπτων φυτικών ινών που βρίσκουμε στο ρύζι, τη βρώμη και τη σίκαλη.	Τροφές πλούσιες σε οξαλικό οξύ (πχ, τσάι, σοκολάτα)
  Μειωμένη πρόσληψη αλατιού και ζάχαρης	Τροφές πλούσιες σε πουρίνες (πχ. σπανάκι, σολομός) επίσης αποφεύγονται αν συνυπάρχει αυξημένο ουρικό οξύ (πχ.
  Πρόσληψη καλίου από τροφές όπως η μπανάνα και η πατάτα κρεμμύδι, αγκινάρες, μπακαλιάρο, μανιτάρια, σκόρδο αλλά και κιτρικού καλίου από πορτοκαλάδα, λεμόνάδα	Αποφεύγετε αλκοόλ, καφεΐνη, ζάχαρη
  Φωσφορικό άλας από τροφές όπως δημητριακά και ψάρι	Όχι πολλές ζωϊκές τροφές

• Στην υπερκυστινουρία
  
  ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ
  - 4 λίτρα νερό την ημέρα
  -  τροφές πλούσιες σε κιτρικό κάλιο όπως πορτοκαλάδα-λεμονάδα
  

   ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ
  - τροφές πλούσιες σε μεθειονίνη όπως κρέας, ψάρι,  αυγά, σόγια, σιτάρι

Καταλήγοντας λοιπόν, κάποιες γενικές οδηγίες είναι:

• Πρόσληψη άφθονης ποσότητας νερού που να ξεπερνάει τα 2 λίτρα την ημέρα
• Αποφυγή αυστηρής χορτοφαγίας
• Περιορισμός ζωϊκής πρωτεΐνης
• Αποφυγή αλατιού και ζάχαρης
• Περιορισμός πρόσληψης βιταμινών C, D
• Χρήση μιας κουταλιάς της σούπας λινέλαιο την ημέρα
• Όχι λιπαρά
• 80-120γρ. κρέας την ημέρα 2-3 φορές την εβδομάδα
• 100-120γρ. ψάρι την ημέρα 1-2 φορές την εβδομάδα
• 40γρ. όσπρια μια φορά την εβδομάδα
• Ένα ποτήρι γάλα την ημέρα
• 3 μερίδες υδατάνθρακες ημερησίως όπως 3 πατάτες ή 1 ½ φλιτζάνι ρύζι βρασμένο
• 3 φρούτα την ημέρα
• 300γρ. Λαχανικά ημερησίως
• Όχι αλκοόλ

Σε όλες όμως τις πριπτώσεις συνιστάται η πρόσληψη υγρών και ειδικότερα νερού τόσο για την πρόληψη σχηματισμού πέτρας όσο και για την αντιμετώπισή της μέσω της αποβολής της.  Η αραίωση των ούρων, ιδιαίτερα προ του ύπνου, συνιστάται σε όλες τις μορφές λίθου.

Δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.dromostherapeia.gr.